Kozmetik sektörü çalışanlarının
en çok merak ettiği ve kafalarının karıştığı konuların başında son kullanım
tarihlerinin ambalajlarda nasıl yazılacağı gelmektedir.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz
Kurumu tarafından revize edilerek 26 Mayıs 2014 tarihinde “Kozmetik Ürünlerin
Stabilitesine ve Açıldıktan Sonra Kullanım Süresine İlişkin Kılavuz”
yayınlanmıştır. Klavuzu indirmek için http://kozmetikurunguvenlikdosyasi.com/yasa-ve-yonetmelikler
sayfamızı ziyaret ediniz. Bu klavuzu
iyice anlamak için bilinmesi gereken bazı kavramlar vardır:
1) Üretim tarihi: Kozmetik
ürünün üretildiği tarihtir. Gün/Ay/Yıl olarak belirtilebileceği gibi yalnızca
Ay/Yıl olarak da belirtilebilir.
2) Son kullanım tarihi: Kozmetik ürünün kullanılabileceği en son tarihtir. Gün/Ay/Yıl
olarak belirtilebileceği gibi yalnızca Ay/Yıl olarak da belirtilebilir. Bu
tarihten sonra kozmetik ürünün kullanılması uygun değildir.
3) Minimum dayanma süresi:
Kozmetik ürünün üretiminden itibaren ne kadar süre boyunca bozulmadan
kullanılabileceğinin süresidir. Bu süre
30 ayı geçen kozmetik ürünler ve 30 ayı geçmeyen kozmetik ürünler olarak
kozmetik ürünlerin temel iki kategoriye ayrılmasını sağlar. Minimum dayanma
süresi 30 ayı geçen kozmetik ürünlerde tarih belirtilmesi zorunlu değildir. Bu
tarz ürünlerde ürünün açıldıktan sonra ne kadar süre ile tüketiciye zarar
vermeden kullnılabileceği önemlidir. Ürünün ambalajında ürün açıldıktan sonra
kullanım süresi açık kavanoz resmi ve ay veya yıl olarak açık kavanoz resminin
içine veya dışına yazılması gerekmektedir. Aşağıdaki şekilde minimum dayanma
süresi 30 ayı geçen ürünlerin ambalajlarında yer alması gereken şekilleri
bulabilirsiniz:
Görüldüğü gibi açık kavanoz
resminin içine veya dışına ürün açıldıktan sonraki kullanım süresi yazılabilir.
Ayın süresi rakam ile, ay kelimesi ise
Türkçe büyük harflerle “AY” veya İngilizce Month kelimesinin baş harfi “M”
olarak yazılmaktadır.
Minimum dayanma süresi 30 aydan
kısa olan ürünlerde ise minimum dayanma tarihi veya üretim tarihi ve son
kullanım tarihi ambalajda yer almalıdır.
Minimum dayanma süresi yapılan
stabilite çalışmaları ve tecrübe ile belirlenir. Bu konuda ayrıntılı bilgi için
http://kozmetikurunguvenlikdosyasi.com/kozmetik-urunlerde-stabilite-testleri
linkinden “Kozmetik Ürünlerde Stabilite” ve http://kozmetikurunguvenlikdosyasi.com/kozmetik-urunlerin-son-kullanim-tarihleri-veya-minimum-dayanma-sureleri-nasil-belirlenir
linkinden de “Kozmetik Ürünlerin Son Kullanım Tarihleri Veya Minimum Dayanma
Süreleri Nasıl Belirlenir?” konulu yazılarımızı okumanızı tavsiye ederiz.
4) Minimum dayanma tarihi: Minimum dayanma süresi 30 aydan az olan kozmetik
ürünler için iç ve dış ambalajda yer alması gereken tarihtir.
Kum saati ve yanında Ay/Yıl
olarak tarih yazılmalıdır.
Minimum dayanma tarihi
yazıldığında mutlaka üretim tarihinin de yazılması zorunludur diye bir bilgi
klavuzda yer almamaktadır. Yalnızca kum saati ve tarih bilgisinin yazılması
yeterlidir. Ayrıca üretim ve son kullanım tarihi yazılmış etiketlerde kum saati
şeklinin olması gerekir gibi bir ifade de klavuzda yer almamaktadır.
5) Açıldıktan sonraki kullanım süresi: Ürün açıldıktan sonra ne kadar süre ile
kullanılmasının uygun olduğunun belirtildiği süredir. Bu süre İngilizce “Period
After Opening” olarak bilinmektedir. Kısaltılması ise PAO’dur. Eğer ürünün
minimum dayanma süresi 30 aydan fazla ise ambalajda açıldıktan sonra kullanım
süresi belirtilir. Açıldıktan sonraki kullanım süresinin nasıl belirtilmesi
gerektiği Minimum Dayanma Süresi başlığı altında ayrıntılı olarak
açıklanmıştır.
Aşağıdaki durumlarda kozmetik
ürünlerin açıldıktan sonra kullanım süresinin belirtilmesi gerekli değildir:
a- Açıldıktan sonra sadece bir
kez kullanılmak üzere tasarlanmış olan kozmetik ürünler (tek kullanımlık
ürünler, numuneler, saç boyaları vb.).
b- İç ambalajı ve dış çevre
arasında temas ihtimali olmayan, kozmetik ürünün fiziksel olarak açılmasının
mümkün olmadığı kozmetik ürünler (ancak ilk kullanımdan sonra dış kontaminasyon
haricindeki durumlar için ürünün güvenliliği açısından değerlendirilmesi gerekebilir,
bu tür ürünlere aerosol gibi kapalı basınçlı kaplardaki veya sızdırmaz
ambalajlardaki kozmetik ürünler vb. örnek verilebilir).
c- Mikrobiyolojik bozulma riski olmayan (çok yüksek
alkol konsantrasyonu, çok düşük/çok
yüksek pH`a sahip kozmetik ürünler örnek verilebilmekle beraber kozmetik
ürünün hangi mikrobiyolojik
dayanıklılığa sahip olduğu ve bu husus dışında ürün güvenliliğini etkileyebilecek
unsurların dikkate alınması gerekir).